Europejska Akademia Policyjna (CEPOL) - CEPOL - Policja Podlaska

Europejska Akademia Policyjna (CEPOL), utworzona w 2000 r. na mocy decyzji Rady UE ds. WSiSW nr 2000/820/JHA z dnia 30 grudnia 2000 r., początkowo nie posiadała osobowości prawnej i nie była agencją wspólnotową. Dopiero na mocy decyzji Rady UE ds. WSiSW nr 681/2005/JHA z dnia 20 września 2005 r. CEPOL uzyskał status instytucji unijnej w rozumieniu traktatowym. W. wym. decyzja Rady UE weszła w życie z dniem 1 stycznia 2006 r. i do chwili obecnej stanowi podstawę prawną funkcjonowania agencji. Budżet roczny CEPOL stanowi subsydium z budżetu Wspólnot Europejskich z sekcji budżetowej KE i kształtuje się obecnie na poziomie nieco ponad 8 mln EUR. Zgodnie z art. 1 ust. 2 decyzji 681/2005/JHA, CEPOL funkcjonuje jako zrzeszenie państw członkowskich Unii Europejskiej.

CEPOL - cele i zadania
Zgodnie z zapisem art. 6 decyzji 681/2005/JHA, celem CEPOL jest optymalizacja współpracy między instytucjami szkoleniowymi policji państw członkowskich, w szczególności zaś:

• podnoszenie poziomu wiedzy o systemach i strukturach Policji państw członkowskich UE oraz o transgranicznej współpracy policyjnej;
• podniesienie poziomu wiedzy o instytucjach wspólnotowych, ich roli, funkcjonowaniu oraz mechanizmach decyzyjnych, w szczególności związanych ze zwalczaniem przestępczości na szczeblu UE;
• zapewnienie szkoleń zgodnych z demokratycznymi standardami.

Zadania te CEPOL realizuje poprzez następujące działania, wyszczególnione w art. 7 decyzji 681/2005/JHA:

• szkolenia dla wyższych funkcjonariuszy policji oparte na wspólnych standardach;
• opracowywanie zharmonizowanych programów szkolenia dla funkcjonariuszy policji średniego szczebla;
• upowszechnianie rezultatów prac naukowo - badawczych;
• szkolenia dot. cywilnego zarządzania w sytuacjach kryzysowych;
• szkolenia dla funkcjonariuszy policji państw kandydujących;
• organizację wymiany funkcjonariuszy policji państw członkowskich;
• rozwój platformy elektronicznej spełniającej standardy bezpieczeństwa;
• podnoszenie umiejętności językowych funkcjonariuszy Policji.

Organy CEPOL

Decyzja ustanawiająca CEPOL stanowi podstawę funkcjonowania dwóch organów, tj. Rady Zarządzającej oraz Sekretariatu CEPOL. Rada Zarządzająca (Governing Board) jest organem o charakterze strategiczno-decyzyjnym. W jej posiedzeniach biorą udział przedstawiciele wszystkich państw członkowskich UE oraz w charakterze obserwatora - przedstawiciele państw stowarzyszonych, Sekretariatu Generalnego Rady UE, Komisji Europejskiej oraz Europolu. Sekretariat CEPOL natomiast, kierowany przez dyrektora i mający swoją siedzibę w Bramshill (Wielka Brytania), udziela państwom członkowskim niezbędnego wsparcia organizacyjnego oraz administracyjnego. CEPOL może posiadać własne struktury robocze, niemniej jednak w chwili obecnej znajduje się na etapie zmian strukturalnych, będących rezultatem ewaluacji 5-letniej, zakończonej w 2011 r. W ramach KE prowadzone są ponadto prace, mające na celu zmianę decyzji ustanawiającej CEPOL, poszerzenie kompetencji agencji oraz przekształcenie jej w instytucję odpowiedzialną za koordynację współpracy szkoleniowej funkcjonariuszy wszystkich służb odpowiedzialnych za utrzymanie bezpieczeństwa i porządku publicznego w UE. Zmiana w. wym. decyzji prawdopodobnie nastąpi w 2015 r.

Współpraca strategiczna w ramach CEPOL

Współpraca strategiczna w ramach CEPOL pozostaje w bezpośrednim związku z określaniem przyszłych kierunków rozwoju agencji oraz obejmuje takie zagadnienia, jak np. opracowywanie oraz opiniowanie dokumentów i propozycji istotnych dla struktury oraz funkcjonowania CEPOL, współpraca z instytucjami szkoleniowymi państw trzecich, organizacjami międzynarodowymi oraz innymi podmiotami, zaangażowanie CEPOL w realizację projektów i inicjatyw UE, takich jak np. program POLICE MEDA (EUROMED) lub polska inicjatywa EUROEAST POLICE, przygotowanie oraz implementacja programu rocznego i budżetu rocznego, itp.

Współpraca szkoleniowa

Współpraca o charakterze szkoleniowym obejmuje szerokie spectrum zagadnień, związanych przede wszystkim z realizacją poszczególnych komponentów oferty szkoleniowej CEPOL. Jej najistotniejszym i podstawowym przejawem są specjalistyczne przedsięwzięcia szkoleniowe (kursy, seminaria, warsztaty oraz konferencje), realizowane w systemie stacjonarnym dzięki zaangażowaniu państw członkowskich i dotyczące zagadnień o charakterze paneuropejskim, kluczowych z punktu widzenia UE. Podstawowymi wymogami, jakie muszą spełniać osoby delegowane, są: właściwość merytoryczna, doświadczenie w przedmiotowym zakresie oraz dobra znajomość języka angielskiego. Liczba szkoleń organizowanych corocznie waha się w granicach ok. 80 przedsięwzięć. Ich zakres tematyczny obejmuje przedsięwzięcia dot. tematyki ogólnej (np. kursy z zakresu zarządzania, planowania strategicznego), poświęcone zwalczaniu poszczególnych dziedzin przestępczości (np. przestępczość zorganizowana, narkotykowa, finansowa, terroryzm, handel ludźmi), oraz różnorodnym aspektom funkcjonowania policji państw członkowskich (relacje ze społecznością lokalną, bezpieczeństwo w trakcie imprez masowych, misje policyjne, zarządzanie kryzysowe, międzynarodowa współpraca policyjna w UE, itp.). Warto również zaznaczyć, iż z początkiem 2013 roku Europejska Akademia Policyjna (CEPOL) wprowadza w życie nowe zasady dotyczące organizowanych przez nią przedsięwzięć szkoleniowych. Główna zmiana dotyczyć będzie przejęcia przez CEPOL finansowania biletów lotniczych dla uczestników wspomnianych przedsięwzięć. W związku z powyższym zmianie ulegają zasady naboru na kursy. Dotychczas każde z państw członkowskich zagwarantowane miało jedno miejsce dla swojego uczestnika. Od nowego roku wchodzi w życie zasada: „kto pierwszy, ten lepszy”. W sytuacjach, gdy liczba miejsc na dany kurs będzie ograniczona - zainteresowani, którzy zgłoszą swoją kandydaturę jako ostatni, nie zostaną zakwalifikowani do grona uczestników. Załącznik 1 stanowi zestawienie stacjonarnych przedsięwzięć szkoleniowych, ujętych w programie rocznym na 2013 r.

Nową formą przedsięwzięć szkoleniowych, która staje się coraz bardziej popularna, są tzw. webinars - szkolenia on-line, w których może jednocześnie uczestniczyć do 200 osób. Ich zakres tematyczny obejmuje podobne zagadnienia, jak w przypadku przedsięwzięć realizowanych w trybie stacjonarnym. Organizatorem webinars jest Sekretariat CEPOL. Udział w kursach on line wymaga zalogowania się na stronie internetowej CEPOL; wymaga on również dobrej znajomości języka angielskiego. Począwszy od 2012 r. istnieje możliwość organizacji kursów poświęconych specyficznej tematyce na prośbę zainteresowanego nią państwa. Od strony formalnej organizatorem przedsięwzięć tego rodzaju również pozostaje Sekretariat CEPOL. Webinars są każdorazowo nagrywane, istnieje zatem możliwość ich odtworzenia w późniejszym terminie. Załącznik 2 zawiera wykaz seminariów on line planowanych w 2013 r.

Zgodnie z zapisem art. 7 decyzji 681/2005/JHA, CEPOL stanowi platformę współpracy na rzecz implementacji procesu bolońskiego i brugijsko-kopenhaskiego, zmierzających do harmonizacji systemów szkolenia państw członkowskich. Najistotniejszą formą tej współpracy, a zarazem kolejnym komponentem oferty szkoleniowej CEPOL są wspólne programy szkolenia (common curricula), opracowywane dzięki zaangażowaniu kadry eksperckiej państw członkowskich. Do chwili obecnej opracowano 10 wspólnych programów szkolenia, które są dostępne za pośrednictwem strony internetowej CEPOL. Dotychczas Rada Zarządzająca CEPOL zatwierdziła 6 z nich, poświęconych następującej tematyce:

• Europol
• policyjna etyka zawodowa i zapobieganie korupcji
• przemoc domowa
• pranie pieniędzy
• handel ludźmi
• przestępczość narkotykowa

Obecnie trwają prace mające na celu uaktualnienie wspólnych programów szkolenia, ich tłumaczenie na języki narodowe oraz implementację do krajowych systemów szkolnictwa policyjnego.

W realizację procesu bolońskiego wpisują się również tzw. moduły e-learningowe CEPOL, które po sfinalizowaniu oraz zatwierdzeniu przez Radę Zarządzającą są dostępne za pośrednictwem strony internetowej CEPOL. Użytkownicy modułów e-learningowych mogą z nich korzystać w dowolnym miejscu i czasie, mają oni również możliwość zweryfikowania swoich postępów dzięki testom sprawdzającym dostępnym w każdym module. Moduły e-learningowe zawierają dodatkowe materiały poglądowe, opisy studium przypadku, itp. Dotychczas opracowane moduły poświęcone są następującej problematyce:

• Europol;
• Schengen;
• przemoc na tle płci;
• przestępczość w cyberprzestrzeni;
• COPPRA (współpraca ze społecznością lokalną w zakresie zapobiegania zjawiskom terroryzmu i radykalizmu);
• język angielski w policji (wizyta na posterunku policji, etyka policyjna i zapobieganie korupcji);
• wspólne zespoły śledcze;
• traktat lizboński.

Kolejnym komponentem oferty szkoleniowej CEPOL jest program wymiany przedstawicieli policji państw członkowskich, organizowany od 2007 r., początkowo w ramach programów KE (AGIS oraz ISEC), obecnie zaś dzięki sfinansowaniu kosztów realizacji w ramach budżetu rocznego CEPOL. W. wym. program wzoruje się na programie ERASMUS i oprócz standardowych wizyt w państwach członkowskich UE przewiduje również organizację wizyt studyjnych w siedzibach agencji UE takich jak np. Europol, Frontex, EMCDDA, OLAF itp. W ciągu roku udział w programie bierze ok. 300 przedstawicieli państw członkowskich UE. Z ramienia strony polskiej udział w programie bierze ok. 20 osób. Nabór uczestników kolejne edycji programu planowany jest na początku 2013 r.

W chwili obecnej trwają prace mające na celu umożliwienie udziału przedstawicielom policji państw trzecich. Zakres tematyczny wymiany obejmuje m.in. takie zagadnienia jak: przestępczość dziecięca w Internecie, nielegalna migracja, problemy wynikające z dywersyfikacji społecznej, pranie brudnych pieniędzy, zwalczanie terroryzmu, przemyt narkotyków, zwalczanie przestępczości zorganizowanej, relacje ze społeczeństwem, przestępczość w cyberprzestrzeni, zarządzanie środowiskiem szkoleniowym, itp.

Działalność CEPOL wspierana jest dzięki szerokiemu zastosowaniu zasobów oficjalnej strony internetowej: www.cepol.europa.eu. W ramach strony internetowej w części chronionej hasłem dostępu utworzony został system zarządzania procesem kształcenia (LMS), szczególnie przydatny dla uczestników przedsięwzięć szkoleniowych oraz kadry zaangażowanej w ich realizację. Na uwagę zasługują również policyjna baza wiedzy, platforma cyfrowa dla nauczycieli, zasoby biblioteki elektronicznej (tzw. e-library), glosariusze oraz fora dyskusyjne, umożliwiające wymianę wiedzy i doświadczenia przez funkcjonariuszy policji państw członkowskich. Użytkownicy strony internetowej CEPOL mogą doskonalić swoje umiejętności językowe, a także poszerzyć swoją wiedzę na temat rozwiązań stosowanych w innych państwach UE.

Współpraca z państwami trzecimi

Nie bez znaczenia dla roli, jaką CEPOL ogrywa obecnie w międzynarodowej współpracy szkoleniowej w ramach UE, pozostaje współpraca z instytucjami szkoleniowymi państw trzecich, ze szczególnym uwzględnieniem państw objętych programem ENP, Federacji Rosyjskiej, państw położonych na obszarze Bałkan zachodnich, państw kandydujących oraz państw stowarzyszonych, a w dalszej kolejności także Stanów Zjednoczonych, Kanady, Meksyku itd. Oprócz realizacji przedsięwzięć szkoleniowych poświęconych współpracami z w. wym. państwami, które organizowane są corocznie, CEPOL bierze również udział w realizacji projektów finansowanych przez KE, skierowanych do przedstawicieli w. wym. państw. Najlepszym przykładem tego rodzaju działań było zaangażowanie CEPOL w realizację dwóch edycji programu szkoleniowego dla państw basenu Morza Śródziemnego POLICE MEDA (EUROMED). Dotychczas CEPOL sygnował listy intencyjne, porozumienia o współpracy oraz memoranda of understanding z Europolem, Interpolem, Frontexem, ENFSI, Eurojust, AEPC, Islandią, Norwegią, Szwajcarią, Federacją Rosyjską, Gruzją, Chorwacją, Turcją oraz Czarnogórą. Obecnie trwają prace zmierzające do zawarcia porozumień z Ukrainą, Mołdawią i Albanią. Realizując przedsięwzięcia szkoleniowe, CEPOL współpracuje ponadto z podmiotami takimi jak OBWE, FRA, ESDC, EMCDDA, FBI, itp.

Zaangażowanie strony polskiej

Strona polska uzyskała pełnię praw członkowskich z dniem akcesji, tj. 1 maja 2004 r. Od tego momentu pozostaje aktywnie zaangażowana w realizacje współpracy w ramach CEPOL. Punktem kulminacyjnym była niewątpliwie druga połowa 2011 r., kiedy z uwagi na fakt sprawowania prezydencji w Radzie UE strona polska przewodniczyła również w Radzie Zarządzającej CEPOL.

Od momentu akcesji strona polska wystąpiła w roli organizatora ponad dwudziestu przedsięwzięć szkoleniowych. W 2012 r. były to: kurs poświęcony policyjnej etyce zawodowej oraz zapobieganiu korupcji (w roli organizatora wystąpiła Szkoła Policji w Katowicach) oraz dwóch edycji kursu poświęconego zabezpieczaniu laboratoriów do produkcji narkotyków syntetycznych i półsyntetycznych, organizowanych przez CBŚ KGP we współpracy z Europolem. Polska policja delegowała również około 70 przedstawicieli celem wzięcia udziału w przedsięwzięciach szkoleniowych organizowanych przez inne państwa członkowskie. Polska kadra ekspercka byłą zaangażowana w opracowywanie modułów e-learningowych oraz wspólnych programów szkolenia z zakresu: policyjna etyka zawodowa i zapobieganie korupcji, zwalczanie przestępczości narkotykowej, przestępczość warunkowana płciowo, zwalczanie terroryzmu oraz SIRENE. Polscy przedstawiciele uczestniczyli również w pracach wielu organów wykonawczych CEPOL, tj. komitetów (Komitetu Strategii, Komitetu Programowego oraz Komitetu ds. Budżetu i Administracji CEPOL, które zostały rozwiązane z końcem 2011 r.), oraz grup roboczych, które zostały rozwiązane z końcem czerwca br. (grupy roboczej ds. stosunków zewnętrznych CEPOL, grupy ds. ewaluacji przedsięwzięć szkoleniowych, ds. nauczania, ds. ewaluacji 5-letniej oraz zmian strukturalnych CEPOL, itp.).

Krajowy punkt kontaktowy ds. CEPOL

Zgodnie z art. 14 decyzji ustanawiającej CEPOL, każde z państw członkowskich zobowiązane jest do utworzenia krajowego punktu kontaktowego, odpowiedzialnego za koordynację oraz realizację współpracy szkoleniowej w ramach CEPOL.

W przypadku strony polskiej krajowy punkt kontaktowy został umiejscowiony w strukturach Biura Międzynarodowej Współpracy Policji KGP.

W przypadku potrzeby uzyskania bliższych informacji na temat współpracy w ramach Europejskiej Akademii Policyjnej prosimy kontaktować się bezpośrednio z pracownikami punktu kontaktowego.

Dane kontaktowe:

Adres strony internetowej CEPOL: www.cepol.europa.eu

Film korporacyjny promujący osiągnięcia Akademii Policyjnej CEPOL: vimeo.com/97223568