Policja po 1990
W ustawie o Policji, uchwalonej przez Sejm 6 kwietnia 1990r., określono podstawy działania Policji odwołując się do tradycji przedwojennej poprzedniczki: apolityczności, zasady współpracy ze społeczeństwem, także powracając do nazwy i nazewnictwa stopni policyjnych.
Zgodnie z ustawą, Policja to umundurowana i uzbrojona formacja służąca społeczeństwu i przeznaczona do ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz do utrzymywania bezpieczeństwa i porządku publicznego.
Policję tworzą trzy rodzaje służb: prewencyjna, kryminalna, wspomagająca w zakresie organizacyjnym, logistycznym i technicznym.
Podstawowe zadania policji to:
- ochrona życia i zdrowia ludzi oraz mienia przed bezprawnymi zamachami,
- zapewnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego w miejscach publicznych oraz w środkach transportu komunikacji, w ruchu drogowym i na wodach,
- inicjowanie i organizowanie działań zapobiegających popełnianiu przestępstw i wykroczeń oraz zjawiskom kryminogennym i współdziałanie w tym zakresie z organami państwowymi, samorządowymi i organizacjami społecznymi,
- wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz ściganie ich sprawców,
- nadzór nad strażami gminnymi (miejskimi) oraz nad specjalistycznymi uzbrojonymi formami ochronnymi,
- kontrola przestrzegania przepisów porządkowych i administracyjnych związanych z działalnością publiczną lub obowiązujących w miejscach publicznych,
- współdziałanie z policjami innych państw oraz ich organizacjami międzynarodowymi,
- gromadzenie, przetwarzanie i przekazywanie informacji kryminalnych.
W czerwcu 1990 r. na stanowisko Komendanta Wojewódzkiego Policji w Białymstoku powołano nadkomisarza Lucjana Kaliszewskiego. Od 1999 r. wraz z reformą administracyjną kraju Policja zaczęła funkcjonować w nowych strukturach. Obecnie KWp w Białymstoku podlegają trzy komendy miejskie Policji w Białymstoku, Łomży i Suwałkach oraz komendy powiatowe Policji w Augustowie, Bielsku Podlaskim, Grajewie, Hajnówce, Kolnie, Mońkach, Sejnach, Siemiatyczach, Sokółce, Wysokiem Mazowieckiem, Zambrowie oraz jedenaście komisariatów i czterdzieści pięć posterunków Policji.
Służbę w Policji mogą pełnić osoby posiadające obywatelstwo polskie, nie karane, z co najmniej średnim wykształceniem, posiadające zdolność fizyczną i psychiczną do służby w formacjach uzbrojonych.