Projekt “Wzmacnianie policyjnej transgranicznej współpracy Litwy, Łotwy i Polski” - Wizyty/wyjazdy - Policja Podlaska

Przystąpienie do Unii Europejskiej (UE) i Strefy Schengen to nie tylko otwarcie nowych możliwości, ale również nowe obowiązki dla nowych Państw Członkowskich w obszarze zapewnienia bezpieczeństwa publicznego. Zniesienie kontroli na granicach wewnętrznych w obrębie UE spowodowało zwiększenie odpowiedzialności i zadań Policji.
Szeroka wiedza na temat nie tylko krajowych, ale również unijnych aktów prawnych i regulacji sąsiadujących Państw Członkowskich stała się istotnym elementem pracujących w rejonach przygranicznych funkcjonariuszy Policji. Równie ważne jest planowanie i implementacja wspólnych działań, a także praktycznych ćwiczeń z udziałem funkcjonariuszy Policji państw sąsiedzkich.
Ocena potrzeb i możliwości finansowych litewskiej, łotewskiej i polskiej Policji, zdecydowała  o wykorzystaniu jednego z unijnych instrumentów finansowania – specjalnego programu „Prewencja i walka z przestępczością” (ISEC) i złożenie wniosku o grant na dofinansowanie Projektu „Wzmacnianie transgranicznej policyjnej współpracy Litwy, Łotwy i Polski” (zwanego dalej Projektem). W ten sposób szukano możliwości na doskonalenie zawodowe funkcjonariuszy Policji, na promowanie współpracy pomiędzy Policjami państw sąsiadujących, zapewnienie bezpieczeństwa i efektywną walkę z przestępczością nie tylko w wymiarze narodowym, ale także regionalnym. Implementacja Projektu rozpoczęła się w maju 2010 r., a czas realizacji określono trzy lata.
W trakcie implementacji Projektu przewidziano zorganizowanie specjalnie przygotowanych
42 litewsko-łotewskich i litewsko-polskich szkoleń dotyczących: wspólnych patroli (15 szkoleń), pościgu transgranicznego (15 szkoleń), obserwacji transgranicznej (3 szkolenia) i języka angielskiego (9 szkoleń). Zaplanowano również aktualizację litewsko-łotewskiego i litewsko-polskiego podręcznika policyjnej współpracy transgranicznej, który pierwotnie został przygotowany na ewaluację trzech krajów w 2006 roku. Podręczniki te adresowane są do funkcjonariuszy Policji, którzy koordynują i wykonują zadania z zakresu wspólnych patroli, pościgów transgranicznych i operacji transgranicznych.  Zawierają  dane kontaktowe oraz przedstawione w sposób przystępny informacje dot. regulacji prawnych i organizacji przedsięwzięć transgranicznych.
Projekt rozpoczęła konferencja otwierająca i pierwsze spotkanie robocze Grupy Zarządzającej Projektem podczas którego przedstawiciele litewskiej, łotewskiej i polskiej Policji zostali zapoznani z założeniami, działaniami, mechanizmem implementacji Projektu i przyszłymi zadaniami do wykonania. Jednym w pierwszych ważniejszych zadań na początku implementacji Projektu było natychmiastowe przygotowanie 5 programów szkoleniowych, które stały się podstawą realizacji przyszłych szkoleń. Były to 2 programy szkoleniowe dot. wykonywania wspólnych patroli (litewsko-łotewskich i litewsko-polskich), 2 programy szkoleniowe dot. prowadzania pościgu transgranicznego (na granicy litewsko-łotewskiej i na granicy litewsko-polskiej), 2 programy szkoleniowe dot. prowadzenia obserwacji transgranicznej ( litewsko-łotewskiej, litewsko-polskiej) i 1 program szkoleniowy dot. szkolenia z języka angielskiego. Przygotowano również potrzebne materiały szkoleniowe. W celu zapewnienia właściwego przygotowania programów i materiałów szkoleniowych, a także zaktualizowania litewsko-łotewskiego i litewsko-polskiego Podręcznika Współpracy, w pierwszym roku implementacji Projektu zorganizowano 6 szkoleń roboczych.

Organizacja szkoleń

Dotychczas w ramach Projektu zorganizowano 24 szkolenia – 10 szkoleń z zakresu wykonywania wspólnych patroli (trzydniowe szkolenia), 7 szkoleń z zakresu wykonywania pościgu transgranicznego (trzydniowe szkolenia), 1 szkolenie z zakresu obserwacji transgranicznej (dwudniowe szkolenie), 6 szkoleń języka angielskiego (pięciodniowe szkolenie)l; łącznie przeszkolono 359 funkcjonariuszy Policji z Litwy, Łotwy i Polski.
Głównym celem szkoleń z zakresu wykonywania wspólnych patroli, pościgu transgranicznego i obserwacji transgranicznej było praktyczne zastosowanie Konwencji Wykonawczej Schengen z dnia 19 czerwca 1990 r.
W każdym szkoleniu dot. wykonywania wspólnych patroli i pościgu transgranicznego uczestniczyło 8 litewskich i łotewskich bądź litewskich i polskich funkcjonariuszy Policji, którzy na co dzień uczestniczą bądź nadzorują wykonywanie pościgów transgranicznych, wspólnych patroli na litewsko-łotewskim bądź litewsko-polskim pograniczu. Podczas szkoleń prowadzonych przez doświadczonych litewskich, łotewskich i polskich ekspertów, uczestnicy analizowali międzynarodowe przepisy dot. pościgu transgranicznego, wspólnego patrolu, a także różnice w krajowych regulacjach litewskich, łotewskich i polskich. Podczas szkoleń organizowano również praktyczne ćwiczenia z zakresu pościgu transgranicznego i wspólnych patroli.
Szkolenie z zakresu obserwacji transgranicznej przeznaczone było dla litewskich, łotewskich
i polskich funkcjonariuszy policji z pionu kryminalnego. Podczas szkolenia 15 funkcjonariuszy Policji ćwiczyło przeprowadzenie operacji transgranicznej na podstawie przygotowanego wcześniej scenariusza.
W każdym szkoleniu z języka angielskiego uczestniczyło 4 litewskich, łotewskich i polskich funkcjonariuszy Policji, dzięki czemu uczestnicy szkolenia mieli możliwość ciągłej komunikacji tylko w języku angielskim. Głównym celem specjalistycznego szkolenia było podniesienie umiejętności komunikacji w języku angielskim funkcjonariuszy Policji, używanie profesjonalnego słownictwa związanego z międzynarodową współpracą Policji. Podczas intensywnych zajęć w grupach i indywidualnej pracy pod okiem lektorów uczestnicy kursów językowych mieli sposobność aktywnego używania nowo poznanego słownictwa. Z pośród wielu zalet powyższego takiego szkolenia uczestnicy kursów wskazywali na możliwość poznania słownictwa użytkowego, a także na możliwość rozwijania umiejętności komunikacyjnych w języku angielskim.
Każde szkolenie zamykała kończyło się dyskusja, podczas której identyfikowano problemy, zagrożenia, dzielono się najlepszymi praktykami. Pierwszy rok implementacji Projektu zakończyło spotkanie robocze Grupy Zarządzającej Projektem, które odbyło się w miejscowości Szelment (Polska). Grupa przeanalizowała informacje na temat przeprowadzonych szkoleń, podsumowała teoretyczne i praktyczne problemy jakie pojawiły w trakcie realizacji poszczególnych przedsięwzięć, i przygotowała propozycje zmian do ulepszenia organizacji wspólnych patroli, pościgu transgranicznego i obserwacji transgranicznej.

Wnioski

Podczas szkoleń z zakresu wspólnych patroli, zauważono problemy językowe i problemy związane z określaniem zadań (nazewnictwem zadań). Problemy językowe związane były przede wszystkim z wyborem jednego języka komunikacji podczas działań w ramach wspólnego patrolu. W trakcie szkoleń na pograniczu litewsko-łotewskim najczęściej używano języka rosyjskiego, na pograniczu litewsko-polskim języka polskiego. Jednakże Mając na uwadze wzrastającą znajomość promowanie języka angielskiego głównie wśród młodego pokolenia  młodych policjantów, należy zwrócić uwagę na promować rozwijanie umiejętności językowych funkcjonariuszy policji szczególnie w obszarach przygranicznych. W kwestii określania zadań (ich nazewnictwa zadań), w celu zapewnienia ich płynnej realizacji zaleca się przygotowanie dwujęzycznego formularza dot. wykonywania wspólnych patroli. Podczas szkoleń z zakresu pościgu transgranicznego pojawiły się problemy związane z wyminą informacji, właściwej reakcji na otrzymane informacje, zdefiniowano również problemy dot. samej komunikacji. Szkolenia pokazały brak szybkości , że funkcjonariusze Policji zbyt wolno przekazują informacje w przekazywaniu informacji na temat ściganego, a także nie posiadają  brak doświadczenia w zapewnieniu płynnej wymiany informacji. Zidentyfikowano również problemy w komunikacji radiowej.  W celu zapewnienia płynnego i sprawnego przekazywania informacji, a także szybkiej reakcji podczas wykonywania pościgu transgranicznego, zostaną dodane odpowiednie zalecenia do zaktualizowanej wersji litewsko-łotewskiego i litewsko-polskiego podręcznika współpracy transgranicznej.
Podczas szkolenia z zakresu obserwacji transgranicznej oceniano przede wszystkim szybkość wymiany informacji. Zaproponowano, że należy jasno określić liczbę funkcjonariuszy Policji, którzy uczestniczą w tego typu operacjach i włączyć oraz włączenie do udziału w tego typu szkoleniach funkcjonariuszy z krajowych Biur SIRENE.

Podsumowując należy stwierdzić, że Projekt stanowi solidną podstawę dla rozwoju zawodowego funkcjonariuszy Policji, dostarcza im lepszych możliwości do koordynowania wspólnych działań. Ponadto przedsięwzięcia projektowe przyczyniają się do lepszego przygotowania państw partnerów projektu do misji ewaluacyjnej Schengen.

     
Projekt został współfinansowany ze środków Komisji Europejskiej. Artykuł odzwierciedla jedynie opinie autora i KE nie ponosi odpowiedzialności za treści zawarte
w powyższym artykule.