Oszustwa bankomatowe
Podstawowe pojęcia
- Elektroniczny instrument płatniczy - każdy instrument płatniczy, w tym z dostępem do środków pieniężnych na odległość, umożliwiający posiadaczowi dokonywanie operacji przy użyciu elektronicznych nośników informacji lub elektroniczną identyfikację posiadacza niezbędną do dokonania operacji, w szczególności kartę płatniczą lub instrument pieniądza elektronicznego;
- Kod identyfikacyjny PIN - poufny numer, hasło lub inne oznaczenie posiadacza, które łącznie z danymi zawartymi na elektronicznym instrumencie płatniczym służą do elektronicznej identyfikacji posiadacza;
- Operacja - wypłata gotówki, wydanie polecenia przelewu lub polecenia zapłaty albo dokonanie zapłaty przy użyciu elektronicznego instrumentu płatniczego;
- Posiadacz - osoba fizyczna, osoba prawna lub inny podmiot, które na podstawie umowy o elektroniczny instrument płatniczy dokonują w swoim imieniu i na swoją rzecz operacji określonych w umowie;
- Właścicielem karty jest wydawca karty, instytucja uprawniona do wydawania kart.
Zgodnie z art. 17 Ustawy o elektronicznych instrumentach płatniczych (Ustawa z dnia 12.09.2002 r., Dz.U. Nr 169, poz. 1385) wydawca jest właścicielem wydanej przez siebie karty płatniczej.
Właściciel otrzymuje licencję na wydawanie produktów noszących logo organizacji kartowej po spełnieniu wymagań stawianych przez tę organizację. Właściciel wydaje karty klientom, z którymi zawarł umowę o kartę płatniczą określającą zasady posługiwania się kartą.
- Posiadaczem i/lub użytkownikiem karty jest osoba, której imię i nazwisko jest umieszczone na awersie karty, a podpis znajduje się na rewersie. W przypadku gdy mamy do czynienia z kartami typu business na karcie umieszcza się dodatkowo nazwę podmiotu gospodarczego (firmy).
Kartą może posługiwać się jedynie osoba, która jest jej posiadaczem i/lub użytkownikiem.
Przykładowe sposoby okradania klientów korzystających z bankomatów.
- Nakładki uniemożliwiające odbiór gotówki - mocowanie na podajnikach wydających gotówkę plastrów lub innych elementów uniemożliwiających podjęcie pieniędzy. Przestępcy zakładają elementy z taśmą lub klejem od wewnątrz do której przyklejają się wysuwane banknoty lub urządzenia które je zatrzymują. Po odejściu klienta wyjmują zamontowane nasadki wraz z banknotami.
- Card trapping - „pętla libańska” lub „algierskie V” – przechwycenie karty poprzez umieszczenie w bankomacie specjalnej konstrukcji; PIN podglądany lub wyłudzany telefonicznie podczas „pomocy” prawowitemu posiadaczowi karty, następnie realizacja wypłat przejętą kartą.
Włożona do bankomatu karta jest blokowana w czytniku i nie można jej z powrotem wyjąć. Kręcący się w pobliżu bankomatu oszuści oferują "pomoc” posiadaczowi karty, namawiając go niejednokrotnie do powtórnego wprowadzenia w ich obecności kodu PIN. Gdy rzekoma pomoc okazuje się nieskuteczna, doradzają klientowi udanie się do banku zarządzającego bankomatem, a sami wyciągają za pomocą pętli zablokowaną kartę. W ten sposób wchodzą w posiadanie karty i kodu PIN. -
Fałszywe bankomaty.
Wymagającym wyjątkowo dużych nakładów, ale bardzo skutecznym sposobem oszustw z wykorzystaniem bankomatów są działania polegające na ustawianiu fałszywych bankomatów. Przez pewien czas obsługują one klientów jak należy, wypłacając im należne pieniądze. Jednocześnie jednak rejestrują informacje z paska magnetycznego oraz zapisują PIN przed jego zakodowaniem. - Skimming - kopiowanie kart wraz z przechwyceniem numeru PIN (mini kamera, nakładka na klawiaturze), a następnie realizacja wypłat fałszywymi kartami. Skimming to przestępstwo polegające na wytworzeniu bez wiedzy ofiary kopii jej karty płatniczej. Taką kopię przestępcy wykorzystują do płatności za towary i usługi, lub dokonują nimi wypłat z bankomatów.
Rozróżniamy dwa typy skimmingu:
- Pierwszy to skimming w placówce handlowej. Polega on na wykonaniu kopii karty przez sprzedawcę lub inną osobę, która weszła w jej chwilowe posiadanie.
- Drugi typ skimmingu to skimming bankomatowy. Stosujący go przestępcy korzystają z urządzeń doczepianych do bankomatów, które skanują pasek magnetyczny karty wprowadzanej do urządzenia. Jednocześnie z odczytaniem zawartości paska, przestępcy podglądają wprowadzony kod PIN. Ten rodzaj skimmingu jest bardziej niebezpieczny, bowiem stosujący go przestępcy mogą pobierać kopią karty gotówkę z bankomatów.
Bankomat ze skimmerem i nakładką na klawiaturze
Po demontażu
Tak jak karty akceptowane są na całym świecie, tak samo przestępstwa z nimi związane mają zasięg globalny. Uzyskane za pomocą skimmingu dane mogą np. przez Internet trafić do USA, gdzie tego samego dnia tworzy się "kopię" karty i na nią dokonuje transakcji.
Pracownicy Banku obsługujący bankomaty zlokalizowane w siedzibach jednostek zobowiązani są do przeprowadzania kontroli, czy na bankomatach nie są mocowane różnego rodzaju urządzenia wykorzystywane do popełniania oszustw na szkodę klientów i Banku (np. nasadki zatrzymujące banknoty lub karty, nasadki na klawiatury, minikamery obserwujące klawiaturę).
Firmy zewnętrzne obsługujące bankomaty, zgodnie z zawartymi z Bankiem umowami, zobowiązane są do sprawdzania przy każdorazowej „bytności” przy bankomacie (z racji wykonywania czynności serwisowych lub ładowania), czy na bankomatach nie są zainstalowane urządzenia odbiegające od ich standardowego wyposażenia.
Kontrole - częste i wykonywane w różnych terminach, powinny spowodować, iż bankomaty naszego Banku nie będą pozostawać w kręgu zainteresowań przestępców, a w skrajnych przypadkach pozwolą na szybkie wyeliminowanie ewentualnego zagrożenia. Szczególną uwagą należy zwracać na:
- otwór czytnika kart
- klawiaturę bankomatu
- otwór do wydawania banknotów
- najbliższe otoczenie bankomatów (np. ściany i sufity w przedsionkach)
Należy podkreślić, że wszystkie wspomniane urządzenia są instalowane przez przestępców na zewnątrz bankomatu, ponieważ nie mają oni dostępu do jego środka. Dlatego każdy kontrolujący pracownik oraz klient, przy zachowaniu pewnej dozy ostrożności, jest w stanie zauważyć dodatkowe urządzenia dołączone do bankomatu.
Źródło: własne